ماجرای جنجالی عمق راهبردی سعید جلیلی و حجاب | عمق راهبردی چیست و جلیلی چه می‌خواست بگوید؟

زی‌سان: سعید جلیلی معتقد است اگر عمق راهبردی را ببینیم متوجه خواهیم شد که سیاست‌های مقابله با بی‌حجابی چه منطقی دارند. او می‌گویند، چون منتقدان عمق راهبردی را نمی‌بینند، منتقد برخورد‌ها در حوزه حجاب هستند، اما منتقدان می‌گویند او تنها با واژه عمق راهبردی بازی می‌کند و شرحی پیرامون آن ارائه نمی‌کند.

به گزارش «زی‌سان»، «عمق راهبردی» کلید واژه‌ای بود که سعید جلیلی در جریان برنامه میزگرد فرهنگی از شبکه دوم سیما در پاسخ به سوال حسین انتظامی درباره مساله حجاب به زبان آورد. این واژه در دو روز اخیر به طور گسترده مورد توجه ناظران سیاسی و کاربران فضای مجازی قرار گرفته و حتی به دست مایه شوخی و انتقاد از جلیلی نیز تبدیل شده است.

شایان ذکر است برجسته شدن استفاده مکرر جلیل از واژه عمق راهبردی در شرایطی است که قبل‌تر او با دو کلمه فرصت و ظرفیت شناخته می‌شد.

عمق راهبرد جلیلی و پرسش‌های انتظامی

در برنامه میزگرد فرهنگی صداوسیما حسین انتظامی خطاب به جلیلی گفت: اگر یک رستوران به دلیل بی حجابی پلمب شود یا یک خودرو توقیف شود راه حل شما برای این مسئله چیست؟

جلیلی پاسخ داد که شما عمق راهبردی مسئله را درک نمی‌کنید.

حسین انتظامی در ادامه پرسید تا عمق راهبردی درک شود چه اتفاقی می‌افتد آیا مردم همین گونه ادامه دهند؟ 

جلیلی در پاسخ گفت: اگر عمق راهبردی را درک نکنیم، مسائل فرهنگی را درک نمی‌کنیم. موضوع زن یک موضوع اصلی است. ما زن خانه دار و پزشک و روستایی و سرپرست خانواده داریم که دولت باید برای همه آنها برنامه داشته باشد. هر چیزی در کشور چه حجاب چه سایر مسائل دیگر قانون دارد و قانون نباید سلیقگی باشد و قانون فصل‌الخطاب است.

عمق راهبرد جلیلی زیر تیغ منتقدان

عمق راهبردی مطرح شده از سوی جلیلی با انتقادات برخی فعالان سیاسی همراه شده است. عباس عبدی در این زمینه نوشت: این ماجرای «عمق راهبردی» یکی از نامزد‌های اصولگرا را من هم شنیدم. واقعا متاسفم که حداقلی از شهامت و صداقت را ندارند که صریح و روشن از موضع واقعی خود دفاع کنند و بگویند؛ بله می‌زنیم و می‌بندیم زنان هم باید تابع اراده ما که قانون و فراتر از آن است باشند.

عطاالله مهاجرانی به گفته‌های سعید جلیلی در باره عمق راهبردی به صورت کنایه طنزآمیز پاسخ داد. او درتوئیتی نوشت: «در ایستگاه اتوپوس منتظر مانده بود. به روایت گل آقا از همشهری پرسید: ببخشید جانم «خود رو دسته جمعی پهن پیکر» خط میدان هشتم تیر کی می‌رسه؟!

گفت اگر منظورت اتوبوسه؟! رفت. 

عمق راهبرد چیست و داستان عمق راهبردی چگونه قابل تفسیر است؟ 

«عمق راهبردی» یا «عمق استراتژیک» مفهومی است که روابط بین‌الملل از علوم و عملیات نظامی وام گرفته است. این مفهوم در امور دفاعی به سرزمینی اطلاق می‌شود که بین مراکز اصلی تجمع ادوات و پرسنل نظامی دشمن و مراکز حساس و حیاتی خودی قرار دارد. برای مثال، درحالی‌که بخش اعظم مراکز جمعیتی و صنعتی عراق در تیررس امکانات نظامی ایران است، عمق راهبردی وسیع ایران موجب شده تا بخش اعظم مراکز حساس ما از دسترس عراق دور باشد. 

به همین ترتیب، در سطوح فراملی نیز هرچه عمق راهبردی یک کشور به شکل قرار‌داشتن کشور‌های دوست در برابر دشمنان فرضی به‌عنوان حائل بیشتر باشد، فضا و امکان دفاع بیشتر خواهد بود. در دوره استعمار این مفهوم نظامی در ارتباط با سلسله تلاش‌هایی که توسط استعمارگران برای دفاع از قلمرو‌های تحت حاکمیت‌شان انجام می‌شد، کاربرد داشت. برای مثال، انگلیس خلیج فارس را بخشی از عمق راهبردی لازم برای دفاع از مستعمراتش در شبه‌قاره هند و ورای آن می‌دانست و در نزدیک به دو قرن حداکثر تلاش را برای دور نگه داشتن دیگر قدرت‌های استعماری از خلیج فارس انجام داد. 

در این قاموس روایت سعید جلیلی از عمق راهبردی در پاسخ به سوال مشخص انتظامی کارشناس برنامه مبنی بر اگر یک رستوران به دلیل بی‌حجابی پلمب شود یا یک خودرو توقیف شود راه حل شما برای این مسئله چیست؟ این‌گونه قابل تفسیر است:

«اگر اکنون یک رستوران یا یک خودرو به دلیل برخورد با بی‌حجابی توقیف می‌شود، این اقدامات راهی برای جلوگیری از تهدیدات بزرگ‌تر در حوزه فرهنگی است. به بیان ساده اگر انگلیس برای دفاع از هند، عمق راهبردی‌اش خاورمیانه بود؛ عمق راهبردی دفاع از ارزش‌های اسلامی، مقابله با بی‌حجابی در قالب برخورد‌های فیزیکی است.»